Jubileuszowa wystawa „120 lat Muzeum w Gliwicach” zabierze nas w podróż przez trwającą już ponad wiek działalność Muzeum – od jego powstania w 1905 roku, aż po dziś.
To wyjątkowa okazja, by przyjrzeć się tym razem nie tyle historii regionu, co przede wszystkim samej instytucji, która od ponad wieku dokumentuje, bada i chroni dziedzictwo Górnego Śląska. To opowieść o ludziach, przedmiotach, ideach i pamięci, która tworzy naszą tożsamość.
„Zaprezentujemy Państwu fragment imponującej historii muzealnictwa, kultywowania pamięci pomimo trudności i ograniczeń panujących systemów, zawodowy profesjonalizm łączący tych, którzy przez dekady pracowali w gliwickim, górnośląskim muzeum. Gorąco zapraszamy” – mówi dyrektor Muzeum w Gliwicach, Leszek Jodliński.
„Geneza gliwickiego muzeum sięga 1903 r., kiedy to na zebraniu miejscowego niemieckiego Kriegervereine (Związku Weteranów Wojennych) zwołanym w 30 rocznicę powołania tego związku w 1873 r. postanowiono o konieczności utworzenia muzeum wojskowego gromadzącego pamiątki po pruskich weteranach wojennych. Na czele tego związku w Gliwicach i powiecie stał sędzia miejscowego Sądu Okręgowego Artur Schiller (1858-1945). Już od następnego roku na ręce organizatorów zaczęły napływać pierwsze eksponaty do tworzącego się muzeum. Gdy jednak Schiller udał się do ówczesnego burmistrza Gliwic Hermanna Mentzla pełniącego tę funkcję w latach 1899-1912 w celu uzyskania jego zgody na lokalizację planowego muzeum w mieście, ten powiedział mu, że raczej widziałby w Gliwicach nie tyle muzeum wojskowe, co ogólne gromadzące wszelkie zabytki z Okręgu Przemysłowego na Górnym Śląsku. Skierował go też do pyskowickiego proboszcza i historyka dr Johannesa Chrząszcza (1857-1928), który już wcześniej postulował utworzenie takiego właśnie muzeum. Schiller spotkał się z Chrząszczem, który obiecał pomoc przy tworzeniu muzeum, ale sam odmówił zajmowania się jego organizacją z powodu braku czasu. Z tego powodu głównym organizatorem Górnośląskiego Muzeum w Gliwicach został Artur Schiller” – opowiada Damian Recław, kurator ekspozycji, kierownik Działu Historii Muzeum w Gliwicach.
Na wystawie zobaczymy m.in. dawne księgi inwentarzowe i pierwsze katalogi muzealne,
unikatowe dokumenty i korespondencję, archiwalne fotografie z wystaw i wydarzeń sprzed lat, a także zabytki ze wszystkich Działów gliwickiego Muzeum. Każda z kolekcji opowie swoją własną część naszej trwającej już ponad 100 lat historii!
A wśród zabytków, które znajdą się na wystawie, nasze subiektywne top seven to:
1) fascynujący porcelanowy niemowlak z miśnieńskiej porcelany,
2) panorama Gliwic Jerzego Dudy-Gracza,
3) żywotek, czyli gorset z tradycyjnego stroju cieszyńskiego, pochodzący z pocz. XX wieku, w którym zaszyty został – co wyszło na jaw podczas prac konserwatorskich - fragment mapy (też zostanie zaprezentowany na wystawie),
4) dokumentacja z okresu budowy gliwickiej Radiostacji (1934 r.),
5) zaproszenie na bankiet z okazji 25 lat pracy rabina Munza z 1909 r.,
6) pierwszy katalog zabytków Oberschlesischen Museum in Gleiwitz wydany 22 marca 1915 r., w którym zabytki przyporządkowane są do poszczególnych miejscowości pruskiego Górnego Śląska,
7) pierwsze księgi inwentarzowe, które powstały w 1904, czyli zanim jeszcze powołano Górnośląskie Muzeum w Gleiwitz, co miało miejsce w 1905 r. Jednak już rok wcześniej Artur Schiller, jako przewodniczący Związku Weteranów Wojennych, odnotowywał pierwsze zabytki - pamiątki z wojny francusko-pruskiej - które mu przekazywano…
I na tym lista intrygujących zabytków, które będzie można zobaczyć na wystawie, wcale się nie kończy! W ramach ekspozycji zaprezentujemy bowiem unikatowy komplet XIX-wiecznych lasek sołtysów, pochodzących z gmin Dziemerz i Rzuchów w powiecie rybnickim oraz z gminy Radoszowy w powiecie bytomskim. Laski te to niezwykły przykład insygniów samorządowych.
Warto też dodać, że na wystawę poprowadzą nas liczące sobie już ponad wiek zdjęcia dawnych wnętrz Muzeum, które powiększyliśmy do znacznych, a w niektórych przypadkach do nadnaturalnych rozmiarów. Co więcej, niebawem zaproponujemy Państwu grę edukacyjną, która wiązać się będzie z poszukiwaniem wyjątkowych i związanych z historią gliwickiego Muzeum obiektów w obrębie naszych wystaw stałych.
Po wernisażu zapraszamy na uroczysty poczęstunek jubileuszowym tortem!
Świętujmy razem 120 lat odkrywania przeszłości!
Czwartek, 9 października 2025, Willa Caro, godz. 17.00| |Otwarcie wystawy „120 lat Muzeum w Gliwicach” Kurator ekspozycji:| Damian Recław Wstęp na wernisaż:| wolny, liczba miejsc ograniczona |Wystawę zwiedzać można do 21 listopada 2025 r. Organizator:| Muzeum w Gliwicach
Konkurs
Sport i turystyka
Jarmark
Wydarzenie plenerowe
Widowisko
Festiwal
Koncert
Aktywność społeczna
Wystawa
Film
Spektakl
Przedstawienie
Warsztaty
Wykład
Publikacje i spotkania autorskie
Spotkanie
Pokaz
Piknik
Edukacja
Dla dzieci
Dla młodzieży
Senior
Sport i rekreacja
Targi
Turystyka
Zdrowie
Kulturalne
Uroczystości oficjalne
Inne
