Zamek Piastowski

Jeden z najstarszych obiektów w Gliwicach określany jako Zamek Piastowski nadal pozostaje obiektem badań historyków, wiele bowiem zagadnień związanych z jego pierwotną funkcją i wyglądem wciąż pozostaje w sferze domniemywań. Wiadomo, że w ciągu stuleci pełnił różne funkcje, przede wszystkim jednak był więzieniem, którego istnienie, w okresie od początku XVI do końca drugiej dekady XX wieku, dokumentują źródła. Przypuszczalnie taką funkcję budynek pełnił już w średniowieczu, wówczas jednak mógł być jednocześnie arsenałem miejskim. Z pewnością budowla ta nigdy nie była zamkiem książęcym, a nazwa Zamek Piastowski została jej nadana w latach 80. XX wieku. Przyjmuje się, że ukształtowała się w toku kilku etapów rozbudowy dwóch sąsiednich baszt i adaptacji łączącego je odcinka obronnego muru miejskiego. Kolejne przebudowy, dotyczące głównie bocznych skrzydeł obiektu, spowodowały dalsze przeobrażenia jego bryły i elewacji. 

Obecny wygląd budynku został nadany podczas rewaloryzacji gliwickiej Starówki przeprowadzonej pod koniec lat 50. XX wieku pod kierunkiem Franciszka Maurera. Od 1960 roku mieści się tutaj oddział Muzeum w Gliwicach. W latach 2005–2008 miała miejsce  rewitalizacja obiektu przy wsparciu Unii Europejskiej i budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR).

Najważniejszą częścią tej inwestycji było założenie nowej stałej wystawy pod tytułem „Gliwice – miasto wielu kultur”, obejmującej pradzieje, etnografię oraz historię Gliwic i ziemi gliwickiej. Została otwarta we wrześniu 2008 roku podczas Gliwickich Dni Dziedzictwa Kulturowego. Skupione tu eksponaty to przede wszystkim pamiątki cechowe z XVII–XVIII wieku, pamiątki z okresu powstań śląskich i plebiscytu, działalności Związku Polaków w Niemczech, a także bogata kolekcja fotografii (z XIX i XX wieku) stanowiąca dokumentację ikonograficzną miasta i górnośląskich obiektów przemysłowych. Atrakcją zbioru są militaria, w tym broń z dawnej Japonii – zbroje i miecze samurajskie, miecze chińskie i koreańskie.