Pomnik - Czołg

Na placu przy ulicy Jasnogórskiej w Gliwicach, naprzeciw Sądu Rejonowego stoi pomnik-czołg. To pojazd pancerny produkcji radzieckiej pochodzący z okresu II wojny światowej. Czołg T-34 był maszyną bojową należącą do 1. Korpusu Pancernego – związku taktycznego Wojska Polskiego, sformowanego późnym latem 1944 roku w Berdyczowie i w okolicach Chełma. W kwietniu 1945 roku korpus przekroczył rzekę Nysę i wspólnie z innymi jednostkami toczył krwawe walki na przedpolach Drezna i na północ od Budziszyna. Od maja brał też udział w tzw. operacji praskiej.

Po zakończeniu wojny Korpus stacjonował początkowo w rejonie Görlitz, czyli Zgorzelca. Następnie w czerwcu 1945 roku, w związku z zaostrzeniem sytuacji na granicy polsko-czechosłowackiej, formację przeniesiono w rejon Raciborza i Cieszyna. Korpus skierowano do służby garnizonowej na Górnym Śląsku. Częściowo rozlokowano go w Gliwicach na terenie jednostki wojskowej przy obecnej ul. Daszyńskiego, natomiast sztab i dowództwo Korpusu zajęło budynek sądu przy obecnej ul. Powstańców Warszawy. 1. Korpus Pancerny został odznaczony Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy i otrzymał tytuł „Drezdeńskiego”, to właśnie z tej okazji 5 sierpnia 1945 roku, naprzeciwko budynku, w którym stacjonowało dowództwo jednostki, dokonano uroczystego odsłonięcia czołgu T-34. Uszkodzony w czasie walk, został przetransportowany do Gliwic, gdzie – jak napisano w oświadczeniu – miał stanąć „na wieczną pamiątkę czynu zbrojnego pancerniaków”.